Πριν λίγες εβδομάδες στο κείμενο για το Minecraft, αναρωτηθήκαμε φωναχτά για το αν τα videogames είναι τέχνη. Πάει αυτό. Μήπως είναι (και) άθλημα, τουλάχιστον σε μια συγκεκριμένη «μορφή»; Τα ερασιτεχνικά τουρνουά, συνήθως αθλητικών παιχνιδιών, με πίτσα-μπύρα, νέου τύπου υβρεολόγιο και χτυπήματα κάτω από τη ζώνη στο σαλόνι του σπιτιού (ή στο γραφείο), δεν μετράνε.
Εδώ μιλάμε για το επαγγελματικό του πράγματος, όπου οι pro-gamers βγάζουν το πολύσπορό τους, για ομάδες, αγώνες, σπόνσορες, μεταγραφές, τραυματισμούς, ακόμα και ντόπα. Αν δεν με πιστεύεις, συνέχισε το διάβασμα. Βασικά, συνέχισε την ανάγνωση όπως και να ΄χει.
Better than all the rest
Ας ξεκαθαρίσουμε ένα-δύο πράγματα, τώρα που είναι αρχή. Τουρνουά με ερασιτέχνες παίκτες διοργανώνονται εδώ και αρκετό καιρό (ας πούμε από τα ‘80s), είτε από περιοδικά είτε από εταιρείες που θέλουν να προωθήσουν το παιχνίδι τους, για παράδειγμα. Δύο περιπτώσεις που μου έρχονται εντελώς πρόχειρα στο μυαλό, μιλώντας για την τωρινή εποχή, είναι το Pro Evolution Soccer και το Mortal Kombat. Προφανώς, δεν είναι οι μοναδικές (FIFA, Street Fighter κτλ).
Τα e-sports αποτελούν μια ελαφρώς διαφορετική ιστορία. Για την ακρίβεια, ξεφεύγουμε από τη φάση των επάθλων, σημαντικών ή μη, και περνάμε σε κάτι επαγγελματικό. Οι παίκτες έχουν μισθό (πέρα από τα μπόνους), προπονούνται καθημερινά, εντατικά και εξαντλητικά ορισμένες φορές. Συνθέτουν ομάδες και συχνά, ιδίως σε περιόδους προετοιμασίας, μένουν στο ίδιο σπίτι και «παίζουν» μαζί. Για πολλά σοβαρά teams, π.χ. προερχόμενα από την Κίνα, προπόνηση σημαίνει ότι δεν πρέπει να λείπει κανείς, η συνεργασία και ο διαμοιρασμός των ρόλων είναι το Α, το Ω κι όλα τα γράμματα μαζί.
Ναι, πάνω απ’ όλα η ομάδα. Κι αυτό είναι κάτι που μας φέρνει στα διάφορα πρωταθλήματα και τα είδη των videogames. Τα racing, sports και fighting είναι μια πρώτη εύκολη απάντηση, αλλά δεν έχουν τη δημοτικότητα που θα περίμενε κανείς (αν και το FIFA στη Γερμανία δεν πάει άσχημα), εξάλλου η fighting gaming κοινότητα προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί από τα e-sports. Επιπλέον, μιλήσαμε για ομάδες και τα παραπάνω είναι περισσότερο ατομικά. Τώρα, τα first-person shooters, όπως το Call of Duty ή το Counter-Strike, δεν μπορούν ν’ αγνοηθούν, παρόλα αυτά δεν έχουν τη μερίδα του βασιλιά της ζούγκλας.
Αντίθετα, υπεύθυνα για την άνθηση των e-sports είναι τα real-time strategy games, βλέπε StarCraft (κυρίως το II) και βεβαίως τα MOBA (Multiplayer Online Battle Arena), τα οποία εδώ και καιρό θεωρούνται αυτόνομο είδος. Εδώ, το DotA έκανε την επανάσταση (αρχικά, WarCraft III mod από fans), και πλέον το λάβαρο κρατά το περίφημο LoL ή League of Legends.
Big in South Korea
Η προαναφερθείσα άνθηση έχει τις ρίζες της στη Νότια Κορέα (για τη Βόρεια δεν νομίζω να επιτρέπονται τέτοια πράγματα) και στα τέλη της δεκαετίας του ’90, όπου ένα άλλο προαπαιτούμενο μπουμ έκανε την εμφάνισή του: αυτό του internet και κατ’ επέκταση του online gaming. Να πούμε εδώ ότι τα tournaments στον υπέροχο κόσμο του διαδικτύου είναι πολλά και ενίοτε καλά, σε ποιότητα και ανταμοιβές. Παρόλα αυτά, τα σωστά και πρόστυχα e-sports τουρνουά διεξάγονται με φυσική παρουσία (γιατί ο καλός ο cheater δεν ανιχνεύεται εύκολα), σε στούντιο ή μεγάλα στάδια, και με την παρουσία κοινού φοβερού και τρομερού. Σιγά-σιγά, μπαίνουμε στο μεδούλι της υπόθεσης.
Τα νούμερα μπορούν να ζαλίσουν και, προφανώς, αυτό συμβαίνει όταν εμπλέκεται η μεγάλη αγορά των ΗΠΑ η οποία είδε το νοτιοκορεάτικο μέλι και έβαλε τις δαχτυλάρες στο βάζο. Κι επειδή δεν γνωρίζω πόσα από αυτά μπορείς ή θέλεις να συγκρατήσεις, συν να μην μετατραπεί το άρθρο σε πρόχειρο τεστ μαθηματικών, ας κρατήσουμε έναν αριθμό, ίσως τον πιο σημαντικό. Τα έσοδα των e-sports για το 2015 υπολογίζονται στα 612 εκατομμύρια δολάρια. Μπορεί στην παρούσα φάση να υπολείπονται αυτών του NBA (4,6 δις) ή του NFL (9,5 δις), όμως σκέψου πόσο καιρό βρίσκονται αυτά στην αγορά και πόσο τα e-sports.
Ανάπτυξη. Εταιρείες, agencies, σπόνσορες όπως η κοακόλα (νταξ, Κόκα-Κόλα), Red Bull, Nissan (πέρα από πιο κλασικές tech χορηγίες), εισιτήρια, στοιχήματα, τηλεοπτική κάλυψη (αν και το streaming εισέρχεται ραγδαία), από δω, από κει. Δεν είναι ν’ απορεί κανείς με το πως συγκεντρώνονται χρήματα γύρω από το άθλημα, τα εισαγωγικά αν θέλεις τα βάζεις εσύ. Το ερώτημα θα μπορούσε να είναι η ταχύτητα αλλά, και πάλι, δεν είναι ελληνικό δημόσιο. Πρόκειται για βιομηχανία, τέλος.
Θέλω κι εγώ
Θέλε. Σκέφτεσαι τώρα ότι κρίση έχουμε, μικρός είμαι ακόμα, οι ευκαιρίες λιγοστές, μήπως να γίνω pro-gamer; Καταρχάς, έχε υπόψη σου ότι, εξυπακούεται, στην Ελλάδα όλα αυτά βρίσκονται σε στάδιο παιδικού σταθμού. Ο πιο γνωστός, μάλλον ο μοναδικός, επαγγελματίας παίκτης στη χώρα μας είναι ο FORG1VEN ή Κωνσταντίνος Τζωρτζίου, και τα είπε όλα εδώ, στο news247.
Η αντίληψη, η ταχύτητα σκέψης και εκτέλεσης, το κρύο αίμα, είναι αυτό που θα χαρακτήριζε κάποιος ως «ταλέντο». Από κει και πέρα, είναι βέβαιο ότι στην αρχή θα χρειαστείς στήριξη, κάθε είδους. Το όλο εγχείρημα απαιτεί και πειθαρχία, να μην επιτρέψεις στον εαυτό σου να ξεφύγει, σε ένα πρώτο επίπεδο σωματικά αλλά, ταυτόχρονα, να μην γίνει εμμονή, να μην υποκαταστήσει την πραγματική ζωή. Είναι με διαφορά το αγαπημένο μου χόμπι, και ως τέτοιο θα παραμείνει δεν πρόκειται να γίνω pro για διάφορους λόγους, αλλά θέλει μέτρο και πρόσεγμα (όπως μου είχε πει παλιότερα ένας φαναρτζής που του ζήτησα να επισκευάσει πρόχειρα το αυτοκίνητο για να μην δει τη ζημιά ο father).
Για ν’ αντιληφθείς μέχρι που μπορεί να φτάσει το πράγμα, υπάρχουν τραυματισμοί οι οποίοι δύναται να τερματίσουν άδοξα την καριέρα σου, π.χ. καρπός, δάκτυλα, αγκώνες, τενοντίτιδες βαριάς μορφής, βλέπε τον star του LoL, Hai Lam. Όπως αναφέρει ο Dr. Levi Harrison, αθλητίατρος με ειδίκευση στα άνω άκρα και έδρα στο Los Angeles (thanks Kotaku), οι καλύτεροι πελάτες του είναι οι αθλητές του MMA, και έπονται οι pro-gamers.
Επιπλέον, το θέμα του ντόπινγκ έχει μπει για τα καλά στη ζωή των e-sports. Μετά τη δημόσια παραδοχή παικτών ότι παίρνουν Adderall (αμφεταμίνες) για να παραμένουν όσο το δυνατόν πιο συγκεντρωμένοι κατά τη διάρκεια αγώνων, η ESL (Electronic Sports League) ανακοίνωσε σχέδια για αντι-ντόπινγκ κοντρόλ. Είναι η πρώτη διοργανώτρια πρωταθλημάτων που υιοθετεί τέτοιες σκέψεις, αν και δεν θα ήταν απίθανο ν’ ακολουθήσουν κι άλλες.
Σε κάθε περίπτωση, αν ονειρεύεσαι ακόμα να γίνεις θρύλος όπως ο Dennis “Thresh” Fong, ο πρώτος επίσημα καταγεγραμμένος pro-gamer σύμφωνα με το Guinness Book of World Records (από εποχές Doom και Quake), τότε οφείλεις να γνωρίζεις ότι οι περισσότεροι επαγγελματίες αναγνωρίζουν πως τα πολλά λεφτά πηγαίνουν σε λίγους. Επιμένεις; Τότε να σε ενημερώσω ότι διάβασα προ καιρού πως σχολή στην Ιαπωνία (Tokyo School of Anime) παραδίδει μαθήματα pro-gaming. Μέχρι πρότινος, επικεντρωνόταν στο voice acting και στην anime βιομηχανία, αλλά εντόπισε sea bass, λαβράκι ντε.
Για την ακρίβεια, η σειρά μαθημάτων e-sports περιλαμβάνει 4 ειδικότητες, από παίκτης έως business και promotion, περιγραφή (διεύθυνση σπουδών Μανώλης Μαυρομμάτης) και εργαζόμενος στα παρασκήνια για το σετάρισμα ενός event. Ότι κάποτε θα μάθαιναν πως να κάνεις 5 mouse clicks το δευτερόλεπτο ή πιρουέτα 180 μοιρών με το ποντίκι (Κωστάλας συγκινημένος, χειροκροτεί όρθιος), ποιος να το περίμενε. Δεν συνηθίζω να βάζω θαυμαστικό ή 3 τελείες στο τέλος των προτάσεων, αλλά αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή…!!!
Εις ανώτερα, να το δείτε και ολυμπιακό αγώνισμα
Κάποια στιγμή, το 1992 για να τα λέμε όλα, περηφανευόμουν με στόμα μεγαλύτερο του LeBron ότι ήμουν ο καλύτερος παίκτης στην βορειοανατολική Αττική σε Kick Off, Sensible Soccer και TV Sports Basketball. Δεν αποδείχθηκε ποτέ, ή μάλλον ένας συμμαθητής μού απέδειξε ότι στα δύο από τα τρία ήμουν τουλάχιστον το νούμερο 2 και βλέπουμε, πιο πάνω δεν έχει.
Βέβαια, το να βγάλω λεφτά από αυτό ή να θεωρήσω τα videogames άθλημα δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό. Με άλλα λόγια, κάθε δραστηριότητα όπου διεισδύει η εμπορευματοποίηση δεν σημαίνει ότι θεωρείται και σπορ αυτομάτως. Για να μην μπλέξουμε, όπως στο θέμα της τέχνης, με original ορολογίες και άλλα παρόμοια κουραστικά, το αφήνουμε εδώ το θέμα.
Όπως και να ‘χει, τα e-sports μοιάζουν το next big thing, αν δεν είναι ήδη, και οι pro-gamers θεωρούνται οι αθλητές του μέλλοντος. Πάντως, για να ξεμπερδεύουμε και να το βγάλω επιτέλους από μέσα μου, το καλλιτεχνικό πατινάζ ΔΕΝ είναι άθλημα. Εδώ, είμαι απόλυτος.